De Hertog van Magenta

Negen jaar lang werk ik voor mis­ter Mot­ley al samen met ontwer­pers en drukkers maar ik had toch geen idée dat het woord magen­ta te danken is aan de slag bij het plaat­sje Magen­ta in 1859 in Ital­ië. De syn­thetis­che kleurstof ani­line pur­ple werd kort na de veld­slag op die plek gevon­den en ernaar ver­noemd. Fotograaf Berend Otto kwam er al googe­lend achter dat er ook een her­tog van Magen­ta rond­liep op deze wereld en ging op zoek naar de man met deze magis­che naam. Het werd een obsessieve zoektocht.

Even wat feit­jes: Magen­ta is een kleur die in licht niet bestaat maar bij het drukpro­ces van inkt op papi­er van groot belang is. Met CMYK (cyaan, magen­ta, yel­low, key (zwart)) wor­den tij­dens het drukken alle denkbare kleuren gemengd. 

Berend Otto is offi­cieel fotograaf maar zon­der zijn nieuws­gierige geest zou er geen foto wor­den gemaakt. Hij is niet uit op mooie beelden maar hij wil graag van alles weten en dat lei­dt soms na een lange peri­ode van reizen en onder­zoek tot een foto. Een voor­beeld: in het Beat­rix­park wan­delde hij langs een ste­nen leeuw en onmid­del­lijk vroeg hij zich af waar die van­daan zou komen. Als ik ​‘leeuw’ en ​‘Beat­rix­park’ google kom ik uit bij het ​‘Genootschap van Leeuwen van het Cen­traal sta­tion’. Zo kan ik de zoek­tocht van Berend Otto een beet­je vol­gen, een lid van dit genootschap heeft zo’n leeuw in zijn voor­tu­in in Amstelveen staan, een echte Ams­ter­damse leeuw met drie kruizen. De man­nen van het genootschap zijn de echte ken­ners, ze weten alles van echte en valse leeuwen, en helpen Otto verder . Een serie foto’s van de teruggevon­den leeuwen is het eindresultaat.

Een ander voor­beeld: Zijn stofzuiger gaat kapot en hij koopt een nieuwe en daar hoort ook een stofzuigerzak bij. Wat een fascinerend ding. Uit verveling gaat hij op het inter­net op zoek naar de per­fecte stofzuigerzak. Vreemde, gekke bru­ine zakken, plas­tic zakken, har­mon­i­caza­kken en som­mi­gen lijken op een klassieke ​‘brown bag’, soms zijn ze alleen maar mooi, soms heel futur­is­tisch. Berend Otto koopt bij De stofzuigerkon­ing een verza­mel­ing stofzuigerza­kken zakken en gaat aan de slag om de per­fecte stofzuigerzak te ontwer­pen. Na een half jaar onder­zoek en na lang beraad wordt er een als de beste gekozen, zijn vrien­den vin­den 1 ontwerp het meest inge­nieus. Wat dan, ja wat dan?

In een impuls koopt Otto een tick­et naar Marokko om naar het Atlas­ge­bergte te gaan. ​‘Ik had een soort visioen over die plek.’ Uitein­delijk prikt hij de stofzuigerzak op een foto­lam­phoud­er en maakt in het berg­land­schap een foto.

Het boek ​‘In search for the Duke of Magen­ta’ bestaat uit een verza­mel­ing kleine boekjes.

Berend Otto: ​‘Het project begon met Danoon­t­je want ik had geho­ord dat er gemalen zonge­droogde zwan­gere tor­ren uit Mex­i­co in de yoghurt zit­ten, voor de roze kleur, dus een beet­je pure magenta.

Voor de Maya’s in Mex­i­co was die kleurstof even belan­grijk als Jade. Een col­le­ga-stu­dent werkt in een ver­fwinkel en hij kwam met een pot­je pure magen­tapoed­er aanzetten. Onder­tussen zocht ik het inter­net af naar feit­en over magen­ta en zo kwam ik er bij toe­val achter dat er een her­tog van Magen­ta bestaat. Hij bleek 18 jaar en woont in Frankrijk. Ik stu­ur hem een brief, in het Frans, maar hij reageert niet. Op face­book blijkt dat hij veel in Ameri­ka is geweest en van vrouwen en mus­tangs houdt. Om hem te ver­lei­den tot con­tact maak­te ik een boek spe­ci­aal voor hem, over vrouwen, mus­tangs en Ameri­ka. Met de post opges­tu­urd maar weer geen reactie.

Op de site van het kas­teel dat bij de fam­i­lie hoort vind ik het e‑mail adres van zijn moed­er en ik stu­ur haar een mail. Zij reageerde en ik mocht komen. Het kas­teel is voor een deel is omge­bouwd tot vijf gas­ten­verbli­jven, er zijn rondlei­din­gen en er is een sou­venir­winkelt­je vol door de zon verkleurde sou­venirs, een beet­je treurig alle­maal. Echt ver­gane glo­rie. De moed­er laat via de dame die de kamers regelt weten dat een ont­moet­ing toch niet zo goed uit komt. Ik loop mee in een rondleiding 

Een tweede poging mis­lukt weer. Ze zegt de afspraak opnieuw af. Dit keer mocht ik wel vrij rond­lopen op het grondge­bied van het kas­teel en ik fotografeer de dec­o­ratie ron­dom de slot­gracht, bollen, bloe­men, driehoeken van steen Deze foto’s druk ik af op ver­schil­lende soorten glit­ter­pa­pi­er als een ver­wi­jz­ing naar de nou­veau riche uit de begin­ti­jd van de Her­tog. tijd. Dat is het tweede boekje.

Dan, de derde keer, ik rij geen auto, en moet steeds een beroep doen op vrien­den met een auto, kri­jg ik de moed­er ein­delijk te spreken. 

Bin­nen het project was het noodza­ak om iemand van de fam­i­lie te ont­moeten, als een soort bewi­js, een proeve van echtheid, dat ik niet alles gewoon ver­zon­nen had. En de ster­ren ston­den dit keer gun­stig: de her­tog was toe­val­lig bij zijn moed­er op bezoek. De Her­to­gin schaamde zich een beet­je toen ze hoorde dat ik voor ieder bezoek zo’n lange reis had onder­nomen en schonk me twee dozen rode wijn uit haar kelder, Grand Cru. Dat werd het derde boek­je: stapelin­gen van glazen rode wijn tegen een groene achter­grond van stof.

Het vol­gende reis­doel was Magen­ta in Ital­ië, de his­torische plek van het slagveld, waar de gen­er­aal als dank voor zijn dap­pere optre­den de titel Duke of Magen­ta werd ver­leend en een flinke som geld. Vol­gens oogge­tu­igen van de slag lag er zoveel bloed op het slagveld in 1863 dat het gras magen­ta kleurde, niet dat dit er in het echt zo uit zag, bloed wordt juist bru­in, maar men gebruik­te het word vio­let (magen­ta) als super­latief om aan te geven hoe erg het was geweest. 

Berend Otto exper­i­menteerde met emmers bloed, goot ze uit over gras, maak­te preparat­en om het te testen. Maar uitein­delijk fotografeerde hij de voet­baltafel van AC Magen­ta die in blauw en geel speelt, en maak­te er een poster van.
Otto: ​‘Zo aan het eind van de rit moet je toch een foto mak­en, daar zie ik het meest tegen op, dan zou je kun­nen falen, zo’n foto kan mis­lukken, onscherp, net niet het goede stand­punt.’
Iedere kun­ste­naar is een onder­zoek­er, de één soms net wat meer dan de ander. Berend Otto is een soort megaon­der­zoek­er. Een fotograaf met weerzin tegen het mak­en van de foto. Maar zijn ​‘In search of the Duke of Magen­ta’ is naar mijn idee een per­fecte mix van een onder­zoek dat uit­loopt in een bij­na onzin­nige missie dat resul­teert ineen vrij abstract een span­nend fotoboek.