Miek Zwamborn: Mina, reconstructie van een decennium
Mina, reconstructie van een decennium is geconstrueerd rond een herbarium uit 1864 van een echtpaar op huwelijksreis. Miek Zwamborn maakte een ruimtelijke reconstructie van een reis die naar de oorsprong van de Rijn voert. Daarin toont ze alle aspecten van de oorspronkelijke reis die haar interesseren. Daartoe reisde ze de huwelijksreis van de verzamelaars J. J. van G en zijn vrouw Mina na en zocht ze naar sporen en naar de mogelijke ervaringen van het echtpaar destijds. Daarmee is deze tentoonstelling niet alleen een portret van dit echtpaar, maar ook een portret van het landschap dat zij bezochten. En, misschien nog wel belangrijker, kunnen wij Miek’s blik volgen tijdens deze reis. Alsof Miek bij voortduring onze blik door een vergrootglas leidt langs de details die zij ziet.
Deze houding lijkt op die van een rechercheur in een crimineel onderzoek. Sherlock Holmes als kunstenaarsmodel. In navolging van de antropologische en ethnologische onderzoeken van de Franse filosoof Claude Lévi-Strauss ontstond in de jaren ’70 van de vorige eeuw in de kunst het begrip Spurensicherung, een soort nep-archeologie waarin schijnbaar objectieve documenten een geschiedenis of gebeurtenis reconstrueren. Miek’s voorouders zijn daar waarschijnlijk werkzaam geweest. Miek evenwel zoekt geen feitelijkheden, maar eerder de daar achter schuilgaande ervaringen, observaties en belevenissen.
Voor Miek is de kunst vooral een vrijplaats waar haar onderzoeken ongestoord en in rust kunnen landen in de verschijningsvormen die hen goeddunken. In deze vrijplaats zijn er geen dogma’s en regels noch bewijslast nodig zodat Miek haar bevindingen aan ons kan presenteren als ervaringen.
Motto van haar laatste boek ’De duimsprong’ is een citaat uit Goerg Buchners Lenz: ’Wie op zijn kop loopt heeft de hemel als afgrond onder zich.’ Die perspectiefwisseling is een ervaring die voortdurend in Mina, reconstructie van een decennium aanwezig is. Bliksem die zich voordoet als glazen ijspegels, maagstenen die juist een geneeskundige of magische kracht kregen toebedeeld, er zijn bladeren die bewegen en andere bladeren opeten, en er zijn andere bladeren die uit visitekaartjes zijn ontstaan.
Daarnaast zijn er in deze installatie diverse werken van andere kunstenaars opgenomen, waardoor bepaalde ‘herinneringen’ en ’gebeurtenissen’ uit de reis worden belicht. Herman de Vries, Sjoerd Buisman, Eva Fiore-Kovacosky, Ton Zwerver, Yeb Wiersma, Koen Hauser, Rutger Emmelkamp en Anna Geene.
